Posts

ಭದ್ರಮುಷ್ಟಿ

Image
ಭದ್ರಮುಷ್ಟಿ : ಹಿತ್ತಲ ಗಿಡ ಮದ್ದಲ್ಲವೆಂದು ಗಾದೆ ಮಾತಿದೆ.  ಹಾಗೇ ಆಯಿತು.  ಕೊರೋನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅತೀ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಚಾರದಲ್ಲಿ ಬಂದ ಸಸ್ಯ ಜಾತಿಯ ಹುಲ್ಲು ಭದ್ರಮುಷ್ಟಿ   ಇದು ನಮ್ಮ ಬದಿಕಾನದ ಅಂಗಳದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟಿವೆ.  ನೋಡುವುದಕ್ಕೆ ಸಾಧಾರಣ ಹುಲ್ಲು.  ಇಂತಹ ಜಾತಿಯ ಇದನ್ನೇ ಹೋಲುವ ಹುಲ್ಲು ನಮ್ಮ ಅಂಗಳದಲ್ಲಿ ಇನ್ನಷ್ಟು ಇವೆ.  ಆದರೆ ಭದ್ರಮುಷ್ಟಿಯನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಹುಡುಕಬೇಕಾಯಿತು.  ಮತ್ತೆ ನೋಡಿದರೆ ಅಂಗಳದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿ ನೋಡಿದರೂ ಅದೇ ಕಾಣಲು ಸುರುವಾಯಿತು. ಭದ್ರಮುಷ್ಟಿಯೆಂದು ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಕರೆಯೋದು.  ಇದನ್ನು ಜೇಗಿನ ಗೆಡ್ಡೆ, ಕೊನ್ನಾರಿಗಡ್ಡೆ ಎಂದೂ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಹೆಸರು  Cyperus rotundus .     ಜ್ವರ ನಿವಾರಣೆಯ ಗುಣವುಳ್ಳ ಭದ್ರಮುಷ್ಟಿ ಒಂದು ಔಷದೀಯ ಸಸ್ಯ.

ತುಳುತ ತುಲಿಪು (ತುಳು ಲೇಕನೊ)

  ತುಳುತ ಒರಿಪು ಬೊಕ್ಕೊ ಜವನೆರ್  (ಮುರಾನಿ ಫೆ. 5, 2017ನೆದಾನಿ ಅಯ್ತಾರೊ ಒಡಿಯೂರು ಕ್ಷೇತ್ರೊಡು ನಡತಿನ ತುಳು ತುಲಿಪುಡು ಪಾತೆರ್ನ ಲೇಕನೊ ರೂಪೊ) ಸುರುಕು ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯೊ ಬುಕ್ಕೊ ಸಂಸ್ಕೃತಿದ ಬುಲೆಚಿಲ್ ಎಂಚ ಉಂಡುಂದು ತೆರಿಯೊನುಗೊ ಪಂಚೊದ್ರಾವಿಡ ಬಾಸೆಲೆಡ್ ಒಂಜಾಯಿನ ತುಳು ಬಾಸೆಗ್ ಅಯಿತವೇ ಆಯಿನ ಮಲ್ಲ ಪರಪೋಕುದ ಪರಿಪು ಉಂಡು.   ಬಾಯಿ ಪಾತೆರೊಡ್ದು ಬಾಸೆಯಾದ್ ಬುಲೆದ್ ಬತ್ತಿನ ತುಳು ಬಾಸೆಡ್ ಪೆರ್ಮೆದ ಸಾಹಿತ್ಯೊ ಬೊಕೊ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಅಡೆಂಗುದುಂಡು.   ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯೊಡು ಪಿರಾಕ್ದ ಮಹಾಕಾವ್ಯೊ, ಪೊಸ ಮಹಾಕಾವ್ಯ, ಕವಿತೆ, ಕಾದಂಬರಿ, ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಾವ್ಯೊ, ನಾಟಕ ಪ್ರದರ್ಶನೊ ಬೊಕೊ ಸಿನೆಮೊಲು ದಿಂಜ ಬತ್ತೊಂದುಂಡು.   ಜನಪದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಡ್ ಲೋಕೊಗೆ ಅಚ್ಚರಿ ಅಪುನಾತ್ ದಿಂಜ ಸಾಹಿತ್ಯೊ ತುಳುಟುಂಡು.   ಭೂತಾರಾಧನೆ, ನಾಗಾರಾಧನೆ, ನಲಿಕೆ, ಅಗೆಲ್, ಬಣ್ಣಗಾರಿಕೆ, ಕಲೆ, ಆಚರಣೆ, ಕತೆ, ಕಬಿತೊ, ಸಂಧಿ, ಪಾರ್ತನೊ, ಉರಲ್, ಜೋಕ್ಲೆ ಪದೊ(ಶಿಶುಗೀತೆ), ಸೋಬಾನೆ ಪದೊ, ತೊಟ್ಟಿಲ್ ಒಚ್ಚುನ ಪದೊ, ಮದ್ಮೆದ ಪದೊ, ಗಾದೆ, ಒಗಟು ಇಂಚಿತ್ತಿ ಜಾನಪದ ಸಾಹಿತ್ಯೊದ ದಿಂಜ ಪ್ರಕಾರೊಲೆ ಮಲ್ಲ ಕೊಪ್ಪರಿಗೆನೇ ತುಳು ಬಾಸೆಡ್ ಉಂಡು. ಅಂಚಾಂಡ ತುಳು ಬಾಸೆದ ಮಾನಾದಿಗೆಗ್ ಪುಗರ್ತೆಡ್ ಬೆನ್ಪುನಕುಲು ಏರ್ ಪನ್ಪುನ ಪಾತೆರೊ ಬರ್ಪುಂಡು ನಮೊನ ರಾಜ್ಯೊಡು, ದೇಸೊಡು ತುಳು ಬಾಸೆಗ್ ಪುಗರ್ತೆದ ಮಾನಾದಿಗೆ ತಿಕೊಡಾಂಡ ತುಳುತ ಮಾಹಿತಿನ್ ಲೋಕೊದ ಜ್ಞಾನೊ ಆದ್